برنامه‌سازي با توجه به اشتراكات فرهنگي

اداره‌كل شبه قاره و شرق آسيا به‌عنوان يك اداره‌كل مهم از لحاظ حوزه جمعيتي مطرح مي‌شود، به‌ علت اينكه اين اداره‌كل با راديوهايي به زبان چيني، ژاپني، ملايو، بنگلا، هندي، پشتو و دري، كشورهايي مانند چين، ژاپن، هند، بنگلادش، افغانستان، اندونزي و مالزي را تحت پوشش قرار مي‌دهد. هر كدام از اين راديوها توليدات متنوعي دارند. در اين حوزه سعي مي‌شود در خصوص اشتراكات فرهنگي ميان كشورمان و كشورهاي هدف برنامه‌سازي شود. براي آشنايي بيش‌تر با فعاليت‌هاي اين اداره‌كل، در ادامه توضيحات محمدحسن نوروزي مدير‌كل راديوهاي شبه‌قاره و شرق آسيا و محمدنبي ‌احمدي مدير راديو دري را بخوانيد.

 **محمدحسن نوروزي؛ مديركل راديوهاي شبه‌قاره و شرق آسيا

**حضور فعال در فضاي مجازي

يكي از فعاليت‌هاي حوزه شبه قاره و شرق آسيا فعاليت در عرصه خبر و اطلاع‌رساني است و تلاش مي‌شود جديدترين اخبار و رويدادهاي ايران، كشورهاي هدف و كشورهاي منطقه پوشش خبري داده شود. همچنين حضور اين راديوها در فضاهاي مجازي با توجه به برخورداري مخاطبان آن‌ها در كشور هدف از رسانه‌هاي نوين خيلي مورد توجه قرار گرفته و حضور فعال مخاطبان را در اين عرصه شاهد هستيم، به‌طوري كه بيش‌ترين بازديد از سايت‌هاي راديويي معاونت برون‌مرزي مربوط به راديوهاي اداره‌كل شبه قاره و شرق آسياست.

در آينده نزديك بنا داريم توليدات چندرسانه‌اي را در راديوهاي شبه قاره آغاز كنيم كه اين توليدات در فضاي وب بارگذاري خواهد شد تا مخاطبان بهره بيش‌تري از آثار توليد شده در راديوهاي شبه قاره ببرند. هم‌اكنون
يك‌‌سوم از خاك افغانستان، خصوصاً نواحي شمالي كابل (پايتخت افغانستان) و نواحي جنوب شرق افغانستان زير پوشش امواج FM قرار دارد. فعاليت راديو دري در محيط‌هاي اجتماعي (فيس‌بوك، واتس‌آپ و تلگرام) بسيار فعال است و برنامه‌ها در فضاي وب بارگذاري مي‌شود.

يكي از كارهايي كه در سال اخير در راديو دري انجام گرفته است، توليد موسيقي‌هاي فاخر مذهبي و مناسبتي از جمله: موسيقي ميلاد امام زمان(عج)، ميلاد حضرت فاطمه(س)، ميلاد پيامبر اكرم(ص) و نيز ساخت موسيقي در خصوص نوروز و بهار بوده است. همچنين موسيقي كودك در اين راديو توليد شده‌است. يكي از شاخصه‌هاي ديگر راديو دري، درخشش اين راديو در جشنواره‌هاي مختلف از جمله توفيق در سه جشنواره اتحاديه راديو و تلويزيون‌هاي اسلامي، درخشش در پنجمين جشنواره بين‌المللي راديو و حضور فعال در جشنواره‌هاي ديگر است.

همچنين توجه برنامه‌هاي توليدي و زنده راديو دري به مخاطب در حركت برنامه‌ها به‌سمت برنامه‌هاي دو سويه و فعال كردن حضور مخاطب در برنامه‌سازي كمك مي‌كند.

**محمدنبي احمدي؛ مدير راديو دري اداره‌كل شبه قاره و شرق آسيا

**تعامل مستمر با گروه‌هاي مختلف مخاطبان

راديو دري از سال 1359 با توليد و پخش يك ساعت در شبانه‌روز شروع به‌كار كرده و هم‌اكنون با 12 ساعت توليد و پخش جزو بزرگ‌ترين راديوهاي معاونت برون‌مرزي براي حساس‌ترين و مهم‌ترين منطقه جامعه هدف به‌شمار مي‌رود. از مجموع 12 ساعت برنامه راديو دري، 5/6 ساعت برنامه زنده و 5/5 ساعت توليدي و ضبطي است. در حوزه خبر و برنامه‌هاي سياسي- تحليلي، راديو دري با هشت سرويس خبري و برنامه‌هاي متنوع سياسي مربوط به مسائل افغانستان، منطقه، ايران، جهان اسلام و كشورهاي خط مقاومت با وجود مشكلات عديده سعي در خبررساني شفاف و صادقانه و افشاگرانه داشته است.

در زمينه توليد برنامه‌هاي جذاب و فاخر و هدفمند در حوزه‌هاي مختلف چون مسائل معارفي- تربيتي خانه و خانواده، مسائل اجتماعي، ادبي، كودك و نوجوان و نيز توليدات مناسب در حوزه مسائل سياسي داخلي و بين‌المللي، راديو دري حداكثر سعي خويش را با توجه به امكانات و پشتيباني‌هاي مختلف به‌كار گرفته و به‌كار مي‌گيرد و در اين رقابت نفس‌گير و سخت، با وجود كمبودها و مشكلات راه خود را ادامه مي‌دهد و هم‌اكنون نيز راديو دري جايگاه مناسبي در افغانستان و منطقه دارد. راديو دري در مناطقي كه پخش از طريق فرستنده‌هايFM  دارد، در سطح شهر و خانواده‌ها و سطوح مختلف اجتماعي و شهري هم شنوندگان جدي و دائم خودش را دارد.

نكته ديگر اينكه با بومي شدن تهيه‌كنندگان برنامه‌هاي توليدي اجتماعي- فرهنگي راديو، استقبال مخاطبان از راديو دري افزايش يافت؛ زيرا نوعي احساس همبستگي و مسئوليت‌پذيري و صميميت مخاطبان با برنامه‌ها و عوامل تهيه را به‌دنبال داشته و اين ارتباط در بعضي برنامه‌ها منجر به اثرگذاري‌ها و تغييرات رفتاري در ميان افراد و خانواده‌هاي مخاطبان شده‌است. در اين خصوص مي‌توان به انبوه پيامك‌هاي ارسالي مخاطبان از نقاط مختلف افغانستان و ايران و حتي ساير نقاط براي برنامه‌هاي مختلف و استقبالي كه از برنامه‌ها مي‌شود اشاره كرد كه در زمان برنامه‌ها، تعدادي از اين پيامك‌ها خوانده مي‌شود.

در بسياري از برنامه‌هاي زنده و پويا و روزانه راديو دري مثل "گل صبح"، "آهنگ زندگي"، "گلچين موسيقي" و "پنجره" حضور و نقش مخاطبان بسيار پررنگ و قوي بوده است، تا جايي ‌كه در زمينه موضوعات و محورهاي مورد بحث روزانه و هفتگي برنامه‌ها، شنوندگان اقدام به پيشنهاد موضوع و نيز تهيه مطلب مي‌كنند و بر تنوع و پويايي برنامه مي‌افزايند. بعضي از برنامه‌ها حتي در ميان مخاطبان فعال خود، چندين نفر گزارشگر افتخاري دارد. در بعضي از برنامه‌هاي راديو دري مثل برنامه 50 دقيقه‌اي "پنجره" با اتخاذ رويكرد حداكثري "مخاطب‌محوري" از نظرها و پيشنهادها و حتي مباحث كارشناسي شنوندگان در برنامه استفاده مي‌شود و شنوندگان از قشرهاي مختلف جامعه علاوه بر همكاري در تهيه مطالب، به گزارش اتفاقات محلي و حتي مشاركت در مباحث كارشناسي مي‌پردازند كه نشان‌دهنده حضور فعال در اين برنامه و ساير برنامه‌هاي زنده است.

اخيراً فعال‌سازي رسانه‌هاي تلگرام و واتس‌آپ هم در راديو، زمينه جديدي براي ارتباط مخاطبان فراهم كرده است كه نشانه‌هايي از وجود مخاطبان گسترده راديو در نقاط مختلف افغانستان است.

در برنامه "گلچين موسيقي" راديو دري كه روزانه پخش زنده دارد علاوه بر استقبال وسيع مخاطبان از اين برنامه در نقاط مختلف افغانستان، مخاطباني از ساير كشورها مثل پاكستان آسياي ميانه و استراليا هم از طريق سايت راديو، برنامه را دنبال مي‌كنند. از ديگر برنامه‌هاي روزانه راديو دري، برنامه بهداشتي- پزشكي "راز سلامتي" است كه با توجه به دعوت از متخصصان و كارشناسان و پزشكان برجسته در استوديو و توليد برنامه‌هاي علمي- پزشكي و ارائه جديدترين اطلاعات بهداشتي و پزشكي، علاوه برمخاطب عام (با پخش FM) در شمال افغانستان مورد توجه جدي و مداوم پزشكان و دانشجويان رشته‌هاي پزشكي اين ولايات است.

شايان ذكر است در ميان مخاطبان فعال و همراه برنامه‌هاي راديو دري از همه قشرهاي اعم از استادان دانشگاه، دانشجويان، دانش‌آموزان، فعالان فرهنگي، مسئولان حكومتي و محلي، روحانيان، توده‌هاي مردم، كارگران و... حضور دارند كه همين تنوع مخاطب موجب ايجاد انگيزه و دلگرمي بيش‌تر عوامل و مسئولان راديو شده‌است. همچنين مقامات دولتي، نمايندگان پارلمان، شخصيت‌هاي ديني و سياسي فعالان عرصه‌هاي گوناگون و اصحاب رسانه، با وجود حجم عظيم رسانه‌هاي داخلي و خارجي، تمايل و آمادگي براي مصاحبه و گفت‌وگو با اين راديو را دارند كه خود بيانگر جايگاه و نقش اين راديو در سرتاسر اين كشور است. ضمناً آخرين نظرسنجي مركز تحقيق و سنجش برنامه‌اي، حاكي از آن است كه راديو دري داراي 6/35 درصد مخاطب در افغانستان است و اين رقم از متوسط شنيده شدن راديو در ايران كه بين 18 تا 20 درصد گزارش شده، بسيار بالاتر است.